Eko-Kaygı Nedir?

Çevresel kaygı olarak da bilinen eko-anksiyete, çevrenin durumu, iklim değişikliğinin etkileri ve diğer ekolojik felaketler hakkında aşırı endişe ile karakterize edilen bir tür kaygı bozukluğudur. Eko-kaygı yaşarsanız, çevrenin durumu ve yaşamınız üzerindeki potansiyel etkileri hakkında sürekli veya geçici olarak bunaltıcı endişe, korku ve çaresizlik duygularına sahip olabilirsiniz. Bu duygular günlük yaşamınızı etkileyerek okul ödevleri gibi diğer önemli görevlere odaklanmakta güçlük çekmenize veya uyku güçlüğü, panik atak ya da ilişkilerinizde sorunlar yaşamanıza neden olabilir.

Eko-anksiyete şu anda tıbbi bir durum olarak kabul edilmemektedir, ancak genel anksiyete bozukluğu ile aynı özelliklerin birçoğunu paylaşmaktadır. Herkes bir düzeyde eko-kaygı yaşayabilirken, bazı insanlar buna diğerlerinden daha duyarlı olabilir. Son yıllarda, özellikle iklim değişikliği tehdidi ve çevresel etkileri medyada ve internette daha geniş çapta tartışılmaya başlandıkça, dünya çapında bildirilen eko-kaygı vakalarında bir artış oldu.

Eko-kaygıya ek olarak, insanlarla doğal dünya arasındaki psikolojik ilişkiyi araştıran eko-psikoloji çalışmalarına da artan bir ilgi var.  (SNS | New Delhi , 2022)

Nasıl Başa Çıkılır?

Eko-anksiyete, çevrenin geleceği hakkında endişe, korku ve endişe gibi duygularla karakterize edilen bir insan durumudur. Bir hastalık olmasa da, içinde yaşadığımız dünyanın olası yıkımına veya bozulmasına karşı doğal bir tepkidir. Bu nedenle eko-kaygı, bireyler için hem fiziksel hem de psikolojik sonuçlar doğurabilir.

Eko-kaygıyı yönetmek ve bununla baş edebilmek için iklim krizi ve çevre felaketleri hakkında tükettiğiniz bilgi kaynaklarına dikkat etmek ve bilgi kirliliğine kapılmamak önemlidir. Bu konulardaki duygu ve düşüncelerinizin farkında olmanız ve bunlara alan yaratmanız da önemlidir.

Eko-kaygıyı yönetmenin etkili bir yolu, benzer endişeleri paylaşan başkalarıyla bağlantı kurmaktır. Bu, çaresizlik ve izolasyon duygularını hafifletmeye yardımcı olabilecek sosyal destek ve bir topluluk duygusu sağlayabilir. Ek olarak, küçük ölçekte bile olsa harekete geçmek, eko-endişeyi hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu, kendi çevresel etkinizi azaltmak için adımlar atmayı veya iklim krizini ele almak için yerel veya küresel çabalara dahil olmayı içerebilir.

Genel olarak, eko-kaygıyı yönetmenin anahtarı, onu dengede tutmanın yollarını bulmak, kendinize duygularınızı ifade etme izni vermek ve altta yatan endişeleri gidermek için harekete geçmektir. Bunu yaparak, kendi eko-endişenizi hafifletmeye yardımcı olabilir ve gezegenin geleceğini korumaya yönelik daha büyük çabaya katkıda bulunabilirsiniz.  (Adutt, 2022)

 

Eko-Umut

İklim değişikliği ve çevresel bozulmanın zorluklarıyla yüzleşirken, bu sorunlara çözümlerin olduğunu hatırlamak önemlidir. Harekete geçerek ve birlikte çalışarak kendimiz ve gezegen için daha parlak bir gelecek yaratabiliriz.

Bunu yapmanın bir yolu, günlük hayatımızda sürdürülebilir alışkanlıklar ve uygulamalar benimsemektir. Bu, kaynak tüketimimizi azaltmayı, malzemeleri geri dönüştürmeyi ve yeniden kullanmayı ve temiz, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmayı içerebilir. Bu değişiklikleri yaparak kendi çevresel etkimizi azaltabilir ve gezegeni korumaya yönelik daha büyük çabalara katkıda bulunabiliriz.

Eko-umut yaratmanın bir başka yolu da iklim krizini ele almak ve çevreyi korumak için çalışan kuruluşları ve girişimleri desteklemektir. Bu, yerel koruma çabalarını desteklemeyi, çevre örgütleri için gönüllü olmayı veya en acil çevresel zorlukları ele almak için çalışan amaçlara bağış yapmayı içerebilir.

Son olarak, bu konular hakkında farkındalık yaratarak ve başkalarını harekete geçmeye teşvik ederek eko-umut yaratabiliriz. Bilgi paylaşarak ve arkadaşlar, aile ve meslektaşlarımızla sohbet ederek, sürdürülebilir uygulamalar ve politikalar için bir destek dalgası oluşturmaya yardımcı olabiliriz.

Genel olarak, bu adımları atarak ve birlikte çalışarak herkes için daha parlak ve daha sürdürülebilir bir gelecek yaratabiliriz. Birlikte kendimiz ve gezegen için eko-umut yaratabiliriz.  (SNS | New Delhi , 2022)

 

Etkisiz Adam: Belgesel

Domino teorisi olarak da bilinen domino etkisi kavramı, bir olayın, sırayla düşen bir sıra domino gibi bir dizi ilgili olayı tetikleyebileceğini öne sürüyor. Çevre sorunları bağlamında, domino etkisi, küçük bir değişiklik veya eylemin gezegenin ve ekosistemlerinin sağlığı üzerinde kademeli bir etkiye sahip olabileceği fikrine atıfta bulunabilir.

No Impact Man filminde, kahraman, çevresel etkisi olmayan bir hayat yaşamak için çabaladığı bir yıllık bir deneye başlar. Kaynak tüketimini azaltarak, temiz enerji kullanarak ve başka sürdürülebilir seçimler yaparak, bir kişinin eylemlerinin iklim değişikliği ve diğer çevresel zorluklarla mücadelede nasıl bir fark yaratabileceğini gösteriyor.

Genel olarak film, bireysel eylemin potansiyel etkisi hakkında güçlü ve ilham verici bir mesaj veriyor. Sürdürülebilir uygulamaları benimseyerek ve çevresel nedenleri destekleyerek, gezegen için daha sağlıklı ve daha sürdürülebilir bir gelecek yaratmada hepimiz rol oynayabiliriz.  (Brussat, 2009)

Şüphe Tüccarları

Merchants of Doubt adlı bir film, iklim krizi hakkında yanlış bilgi veren ve para için çalışan insanların yaptığı zararları göstermektedir. Bu insanlar, bilimsel olmayan yaklaşımları ve etik olmayan tutumları ile hem bizi hem de dünyamızı tehlikeye sokmaktadır. Merchants of Doubt, bu tartışmalı konu hakkında farkındalık yaratmaya ve bu mücadelede yer almaya yönelik çok değerli bir fırsat sunmaktadır. Filmi izlerken, bu insanların doğaya yaptığı zararların ne kadar büyük olduğunu göreceksiniz. Merchants of Doubt, gerçekleri ve dünyamızı para için ön planda tutan bu kayıtsız kötü insanlar için çok nazik bir terimdir.         (Seitz, 2015)

Frankie Morlard – Tehlikede Dünya

Frankie Morlard, “World in Danger”ı iki yıl önce henüz sekiz yaşındayken besteledi. Şarkının ilham kaynağı, beş yaşında okuduğu ve çevre sorunlarına olan ilgisini artıran bir kitaptan geldi. Frankie, babasının yardımıyla düşüncelerini kelimelere döküp bir şarkı yaratabildi. Şarkıyı bir kayıt şirketiyle paylaştıktan sonra olumlu yanıt aldılar ve kaydetmeye karar verdiler. Ayrıca şarkıya eşlik edecek bir müzik videosu da hazırladılar. Frankie’nin şarkısı, yeteneği ve babasının desteği sayesinde artık daha geniş bir kitleye ulaşma fırsatı buldu. Sadeliğine rağmen şarkı, dünyamızın durumu hakkında güçlü bir açıklama yapmayı başarıyor. Frankie gelecekte müzik yapmaya devam etmeyi umuyor ve bu şarkı onun bir müzisyen olarak yolculuğunun başlangıcını işaret ediyor.  (Belfast, 2019)

Gökyüzü Kimin – Şubadap Çocuk

Her şeyin alınıp satılmaya çalışıldığı bu dünya düzeninde sorgulamak yetmiyor. Doğru soruları sormak ve cevapları pratikte test etmek gerekir.

Sorularımız güçlü: “Gök kimin?”, “Akarsular kimin?”, “Rüzgarlar kimin?”, “Ağaçlar kimin?”

Yaptığımız çocuk şarkıları konserlerinde bu soruları soruyoruz. İlginç cevaplar alıyoruz: “Belediye”, “Atatürk”, “Allah” ve hatta “Lazlarun”…

Neyse ki birçok çocuk doğru cevabı biliyor. Peki onları bizden çalmak isterlerse ne yaparız? Cevabını bu şarkıda arayan çocuklar var.  (Çocuk, 2016)

Prenses Mononoke

Bir doğa aktivisti olarak, Princess Mononoke’tan derinden etkilendim. Japonya’nın geç Muromachi döneminde (yaklaşık 14.-16. yüzyıl) geçen film, köyünü korumaya çalışırken bir iblis tarafından lanetlenen Ashitaka adlı genç bir prensin yolculuğunu konu alıyor. Ashitaka, lanete bir çare bulmak için batıya yolculuk eder ve burada orman tanrıları ile demir cevheri çıkarmak için ormanı yok etmeye çalışan insanlar arasında bir çatışmayla karşılaşır.

Ashitaka, yolculuğu boyunca doğa ile insanlık arasındaki hassas dengeyi ve bu dengeyi bozmanın sonuçlarını öğreniyor. Prenses Mononoke olarak da bilinen San adında bir kızla tanışır ve arkadaş olur. San, kurt tanrısı Moro ve kurt kabilesi tarafından büyütüldü ve hayatını ormanı insanlardan korumaya adadı.

Bir doğa aktivisti olarak, filmin orman tanrıları ve insanlar arasındaki çatışmayı tasvir etme biçimi beni özellikle etkiledi. Bir yandan, insanların bencil ve dar görüşlü, kendi çıkarları için kaynakları çıkarmak için ormanı ve ormanda yaşayanları yok etmeye istekli oldukları gösteriliyor. Öte yandan, orman tanrıları evlerini şiddetle korurken ve onu savunmak için savaşmaya istekli olarak gösterilir.

Sonunda Ashitaka, doğayı gerçekten korumanın tek yolunun, insanların ve orman tanrılarının uyum içinde bir arada yaşaması olduğunu öğrenir. Bu bir arada yaşama ve uyum mesajı, çevreciliğin kalbinde yer alıyor ve bir doğa aktivisti olarak bende derin yankı uyandırıyor.

Genel olarak, Princess Mononoke, izleyicileri kendi eylemlerini ve çevreyi nasıl etkilediklerini düşünmeye teşvik eden düşündürücü ve ilham verici bir film. Doğal dünyayı korumanın ve sürdürülebilir bir gelecek için çalışmanın önemini güçlü bir şekilde hatırlatıyor.  (Gorr, 2019)

Umut Mavidir ve Çiçek Açabilir

GREENPEACE

Eko-kaygı yaşayan bir birey olarak, Greenpeace’in kuruluş hikayesinden ilham alıyorum. 1970’lerde, bir grup kendini adamış kişi, ABD ordusunun Alaska kıyılarındaki küçük bir ada olan Amchitka’da yeraltı nükleer denemelerini protesto etmek için bir teknede bir araya geldi. Durdurulmalarına rağmen, bu aktivistler bireysel, şiddet içermeyen eylemin olumlu değişim yaratabileceğine inanarak Greenpeace’i yaratmaya devam ettiler.

Amchitka’daki nükleer testler, adadaki çevre ve vahşi yaşam için ciddi bir tehdit oluşturdu. Ada depremlere eğilimliydi ve aktivistler, yer altı patlamasının yıkıcı depremleri ve tsunamileri tetikleyebileceğinden korkuyorlardı. Aynı zamanda nesli tükenmekte olan 3.000 su samuru için son sığınaktı ve kel kartallara, alaca şahinlere ve diğer vahşi yaşama ev sahipliği yapıyordu.

Bu aktivistlerin Greenpeace’i yaratmadaki başarısı, çevreyi önemseyen bizler için bir umut ışığı olmalıdır. Bir araya gelerek ve şiddet içermeyen eylemlerde bulunarak olumlu bir değişim yaratabileceğimizi ve bir fark yaratabileceğimizi gösteriyor. Bu başarı öyküsü, bizi, doğal dünyayı koruma tutkumuzu paylaşan diğer kişilerle birleşmeye ve çevre için mücadeleye devam etmeye teşvik etmelidir.  (Harvey, 2022)

O bizden biri. Panik!

Eko-kaygı ile yaşayan bir birey olarak, Greta Thunberg’in sözleri bende derinden yankılanıyor. 2019’da “Evin yanıyormuş gibi davranmanı bekliyorum çünkü şu anda olan bu” dedi. “Umudunu istemiyorum, paniğe kapılmanı ve her gün hissettiğim korkuyu hissetmeni istiyorum.” Bu sözler, iklim değişikliği konusunda acil eyleme geçme ihtiyacını ve gezegenimizin geleceği hakkında çoğumuzun hissettiği ezici korku ve endişeyi vurguluyor.

Greta eko-kaygısında yalnız değil. Dünyanın dört bir yanından binlerce genç, küresel ısınmaya karşı harekete geçmek için ona katılıyor. Avrupa’da gençler, kendileri ve gezegen için daha iyi bir gelecek talep etmek üzere sokaklara döküldü. Ve Greta’nın iklim için okul grevleri, IMF Direktörü Christine Lagarde’ın bile amaca desteğini ifade etmesiyle birlikte, küresel ilgi topladı.

Greta’nın aktivizmi, eko-endişemizde yalnız olmadığımızı hatırlatıyor. Korku ve kaygılarımızı eyleme dönüştürebilir ve daha yaşanabilir bir dünya için başkalarıyla birlikte mücadele edebiliriz. Greta’nın dediği gibi, “gençler, bizi doğru olanı yapmaya zorlayın.” Hepimizin konuşma ve değişim talep etme zamanı.  (TheGuardian, 2022)

Farzedelim?

Eko-kaygı ile yaşayan bir birey olarak, sık sık kendimi “Farzedelim?” Ya iklim değişikliği konusunda harekete geçmezsek? Ya çevreyi yok etmeye ve doğal kaynaklarımızı tüketmeye devam edersek? Bunlar kolay cevapları olmayan korkutucu sorular.

Ama eko-endişemi bir hastalıktan çok bir silah olarak görmeye başladım. Gezegenimizin karşı karşıya olduğu çevre sorunları konusunda beni daha bilinçli ve bilinçli kılıyor ve harekete geçmemi sağlıyor. Ekolojik endişemde yalnız olmadığımı ve aynı şekilde hisseden birçok kişi olduğunu biliyorum.

Bu nedenle, eko-kaygılı bireyleri bir araya getirmek ve onları harekete geçirmek için bir fikir buldum. Çocuklarla yaptığım çalışmalarda, onlardan kendilerini dünyayı çevresel yıkımdan kurtaran süper kahramanlar olarak hayal etmelerini istemeyi planlıyorum. “Kömür kullanmasaydık ne olurdu?” gibi sorulara cevaplarını çizmelerini isteyeceğim. veya “Benzinli arabalarımız olmasaydı ve bunun yerine yelkenli arabalarımız olsaydı ne olurdu?”

Umarım bu çizimleri bir araya getirerek daha iyi bir gelecek hayal etmemiz için bize ilham verecek bir “Süper Kahraman Takımı” yaratabiliriz. Bu çizimleri umut arayışımızda bir rehber olarak kullanmak ve eko-kaygılı bireylere yalnız olmadıklarını göstermek istiyorum. Birlikte, eko-endişemizi daha sağlıklı, daha sürdürülebilir bir dünya için savaşmak için bir silah olarak kullanabiliriz.

REFERANSLAR

Adutt, S. (2022). What is Eco-Anxiety? Ecoanxiety.com: https://www.ecoanxiety.com/what-is-eco-anxiety/ adresinden alındı

Belfast, L. (2019, November 15). 8 Year Old Frankie Morland Announces Original Climate Change Single ‘World In Danger’. lovebelfast: https://lovebelfast.co.uk/frankie-morland/ adresinden alındı

Brussat, F. a. (2009, September 11). No Impact Man. https://www.spiritualityandpractice.com: https://www.spiritualityandpractice.com/films/reviews/view/19309/no-impact-man adresinden alındı

Çocuk, Ş. (2016, June 18). Gökyüzü Kimin | Video | Şubadap Çocuk. Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=JNTasmGuFTo adresinden alındı

Gorr, S. (2019, May 19). “Princess Mononoke” & the Beauty of Unpleasant Matters. The Spool: https://thespool.net/features/princess-mononoke/#:~:text=More%20specifically%2C%20Princess%20Mononoke%20is,bent%20on%20destroying%20his%20village. adresinden alındı

Harvey, M. A. (2022, August 9). The UN officially recognised the right to a healthy environment. Here’s what that means. Greenpeace: https://www.greenpeace.org/international/ adresinden alındı

Seitz, M. Z. (2015, March 06). Merchants of Doubt Reviews. Rogerebert.com: https://www.rogerebert.com/reviews/merchants-of-doubt-2015 adresinden alındı

SNS | New Delhi . (2022, March 9). Do you know about Eco anxiety? If no, immediately scroll down. Statesman: https://www.thestatesman.com/lifestyle/know-eco-anxiety-no-immediately-scroll-1503050848.html adresinden alındı

TheGuardian. (2022, November 21). https://www.theguardian.com/. https://www.theguardian.com/: https://www.theguardian.com/environment/greta-thunberg adresinden alındı