Arman Temur
SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM MÜMKÜN MÜ?
İnsanlık olarak karbon ayak izimizi ve gaz emisyonlarımızı azaltmak için tarımdan enerjiye kadar çeşitli çözümler arıyoruz, ancak çözüm günlük ulaşımımızda değişiklik yapmak olabilir mi?
- Çözüm toplu taşıma mı?
- yapilmasi gereken yatirimlar
- günlük hayata nasıl uyarlanabilir?
- Halkı bunu yapmaya nasıl teşvik edebiliriz?
Çözüm toplu taşıma mı?
Otomobil odaklı ulaşım sistemindeki sorunlar
Trafiğin azaltılması daha temiz hava ve daha az gürültü demektir. Ulaşım emisyonları şehirlerdeki sera gazı emisyonlarının ve hava kirliliğinin önemli bir kaynağıdır, ulaşımın etkisi sadece karbon ayak izi açısından değil aynı zamanda hava kirliliği açısından da zarar vericidir, hava kirliliği büyük şehirlerdeki yaşam alanlarında nefes almayı zorlaştıracak seviyelere ulaşmıştır, bazı durumlarda çeşitli akciğer hastalıklarına neden olabilir. Çevre üzerinde doğrudan bir etkisi olmasa da motorlu taşıtların neden olduğu gürültü kirliliğini de unutmamak gerekir.
Otopark, şehirlerdeki değerli alanın son derece verimsiz – ve zarar verici – bir kullanımıdır. Arabaları sadece yolda sürmek değil, bir otoparka park etmek bile çok pahalıya mal olmaktadır. Kaldırımlara ve dar yollara park edilen arabalar yürümeyi zorlaştırmakta, bu da insanları araba kullanmaya itmektedir. Arabaların yolları ve kaldırımları işgal etmesini önlemek için yapılan asfalt park alanları da güneş ışınlarını çekerek yeryüzüne gelen ısıyı artırıyor. park alanları için ayrılan alanlar yeşil alanlar için kullanılamıyor.
Daha az araba daha güvenli sokaklara yol açabilir. Trafiğin az olduğu ya da trafiğe kapalı olan bölge ve mahallelerde suç oranının önemli ölçüde azaldığı gözlemlenmektedir. Azalan trafik, araba kaynaklı kazaların da azalmasına neden olmaktadır. Finlandiya’nın Oslo şehrinde trafiğin azaldığı bölgelerde yaya ve bisikletli ölümlerinin azaldığı hatta sıfırlandığı gözlemlenmiştir.
Toplu taşımanın çevresel faydaları
Eğer bir kişi 32 kilometrelik bir yolu tek başına araba yerine toplu taşıma ile kat ederse, karbon salınımını günde 9 kilo, yılda 21.772,43 azaltır. başka bir deyişle, her evde kullanılmayan bir araba, o evdeki karbondioksit salınımını %30 oranında azaltır.
https://sustainablemobility.iclei.org/ecologistics-2/self-monitoring-tool/
Hava kalitesi ve emisyonların azaltılması, şehirlerde sürdürülebilir kentsel yük taşımacılığı için en önemli faktörlerden biridir.
Sera gazı emisyon verilerine göre ulaşım, toplam gaz emisyonlarının neredeyse %30’unu oluşturmaktadır. Ulaşım, birçok ekonomik ve sosyal kalkınma sorununun merkezinde yer almakta ve küresel petrol tüketiminin yaklaşık %64’ünü oluşturmaktadır.
ㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤㅤ
ㅤㅤ
ㅤㅤㅤㅤ
ㅤㅤㅤㅤ
En çevre dostu ulaşım şekli nedir?
Sera verilerine baktığımızda ne görüyoruz. Bu %30’luk emisyonun sadece %3’ü toplu taşımadan kaynaklanıyor, trenlere geldiğimizde bu oran %1’lere kadar düşebiliyor.
Toplu taşımanın yaygınlaşması için yapılması gereken yatırımlar nelerdir?
Bugün var olan toplu taşıma hizmetini korumak ve muhafaza etmek.
Toplu taşıma yolcu sayısı 1995 yılından bu yana %30 oranında artarak nüfusun iki katından fazla bir büyüme göstermiştir, ancak yolcu sayısı arttıkça ulaşım hizmetinin kalitesi ve güvenilirliği de aynı oranda düşmektedir. toplu taşıma ve hizmetleri her gün milyonlarca insana hizmet verebilecek şekilde finanse edilmeli, sürdürülmeli ve gerekirse iyileştirilmelidir. Yolcular için rahatsız ve zor bir yolculuk, toplu taşımadan uzak durmalarına neden olur. Yüksek kaliteli altyapı, hem yük hem de yolcular için verimli ulaşım hizmetleri sağlamanın ön koşuludur, ancak yük tarafından kullanılan altyapı kapasitesi genellikle göz ardı edilmektedir. Hükümetler ulaşımı karbonsuzlaştırmak için iddialı hedefler belirlerken, bilime dayalı kararlar almak ve değerlendirmek için verileri kullanmalıdır. Birçok şehir, yük taşımacılığından kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltmanın önemini kabul etmiştir. Bununla birlikte, genellikle bir temel oluşturmak için kullanılabilecek güvenilir gerçek dünya araç filosu verilerinden yoksundurlar.
ulaştırma altyapısı dünyanın farklı bölgelerinde ve hatta tek tek ülkelerde büyük farklılıklar göstermektedir. Gelişmiş ülkelerin çoğunda, her zaman adil veya çevre dostu yollarla sunulmasa da, insanlar için birden fazla ulaşım seçeneği mevcuttur. Gelişmekte olan ülkelerde, insanlar ve mallar için hareketlilik talebi her yıl önemli ölçüde artmaktadır. Yine de düşük gelirli ülkelerde tahminen bir milyar insan hala her türlü hava koşuluna uygun yollara erişimden yoksundur. Ve yoksullar genellikle güvenilir ve uygun fiyatlı toplu taşımadan yoksundur.
Mevcut toplu taşıma hizmetlerinin kapasitesinin artırılması.
Ülkenin birçok yerinde toplu taşıma tam kapasitesinin üzerinde çalışmaktadır. Gelecekte belirli miktarda yatırım veya büyüme olmadan, bu sistemler daha fazla yolcu taşıyamayacaktır. Hiçbir şey sürücüleri işe gidip gelme sürelerinin kısalması kadar mutlu edemez. Bu, bir güzergahtaki otobüs veya tren sayısının artırılmasıyla hemen gerçekleştirilebilir. Bu aynı zamanda güvenilirliği artırır, başka bir kalabalığı memnun eder ve faydalı bir pazarlama aracıdır.
Kapasiteyi artıracak ve yeni yolcular çekecek yatırımlar:
- Istanbul Rumeli Hisarüstü Aşiyan Funiküler hattı
- Istanbul Gayrettepe yeni havalimanı metro hatta
- Istanbul Bostancı Dudullu Metro hattı
- Istanbul Tavşantepe Sabiha Gökçen Metro Hattı
- Izmir Cigli Tram hattı
- Izmir Narlidere metro hattı
Toplu taşıma hizmetlerinin coğrafi kapsamını genişletmek.
Türkiye’de 3 büyük şehirde hanelerin %18’i coğrafi imkansızlıklar nedeniyle toplu taşımaya erişemiyor. Amerika’da bu oran %46’ya kadar çıkıyor. Toplu taşıma sistemleri şehirlerin büyümesine ayak uyduramıyor ve yeterince hızlı ilerleyemiyor.
Yaklaşık 10 milyonluk bir şehir ve 30 milyonu aşan bir metropol alanı için sürdürülebilir bir ulaşım ağı geliştirmek imkansız gibi görünebilir. Ancak Endonezya’nın Cakarta şehri bu göz korkutucu görevi üstlendi. Ekim 2020’de, entegre toplu taşıma sistemiyle Sürdürülebilir Ulaşım Ödülü’nü kazanan ilk Güneydoğu Asya şehri oldu.
Şehirler bugün harekete geçebilir
Dünyada ekonomik olarak gelişen hiçbir şehir toplu taşımaya büyük ölçüde bağımlı değildir. Ne de olsa söz konusu insanları taşımak olduğunda metrolar ve otobüsler diğer tüm ulaşım türlerinden daha verimli, daha adil ve daha temizdir. Ulaşımın nereye gideceğine ilişkin kararlar kentin verebileceği kararlardır ve bunu gerçekleştirecek liderler daha önce görülmemiş düzeyde hareketliliğe sahip bir ulaşım sistemi potansiyeli yaratma şansına sahiptir. Gelecekte yolların sadece yayalar ve bisikletler için olduğu, paylaşımlı ulaşımın ve toplu taşımanın yaygın olduğu çevre dostu kentler inşa etmek bizim elimizde. Kentler dünyanın geri kalanında uygulanan formüllerden faydalanmalı ve birbirlerinin hatalarından kaçınmalıdır. Yeni Kentsel Gündem, Gündem 2030 ve Paris Anlaşması ile ilgili ulusal öneriler ve raporlar aracılığıyla ulusal ve uluslararası politikaya katkıda bulunun.
Şehirler için öncelikli eylemler şunlardır:
Transit odaklı şehir planlaması, her şeyin metroyla veya kısa bir yürüyüşle erişilebilir olduğu ekonomik bir mahalle planıdır. bu ideal için mega şehirler yerine 15 dakikalık şehirler yaratmaya odaklanmalıyız, Ulaşım kendi başına bir amaç değil, insanların ihtiyaç duydukları şeylere erişmeleri için bir araçtır: İşler, pazarlar ve mallar, sosyal ilişkiler, eğitim ve sağlıklı ve tatmin edici bir yaşama katkıda bulunan bir dizi başka hizmet. Araç emisyonlarını hedeflemek için düşük veya sıfır emisyonlu alanları zorunlu hale getirin. Avrupa’da toplu taşımacılığın geleceğinin neye benzeyebileceğinin örneklerini şimdiden görüyoruz. Otobüsünüzün üzerindeki küçük etikette “%100 yenilenebilir enerji” yazıyor. Arabanız için elektrikli şarj istasyonları her geçen gün daha da yaygınlaşıyor. Ve özellikle de toplu taşımayı erişilebilir ve sürdürülebilir kılmak için her gün çalışan insanların kalplerinde.
İlerleme Kaydedildi mi?
Sürdürülebilir ulaşımın küresel gündemdeki yükselişine rağmen, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2020 raporu, dünya kent nüfusunun yalnızca yarısının toplu taşımaya uygun erişime sahip olduğunu belirtiyor. Bu veriler 95 ülkedeki 610 şehirden elde edilen 2019 verilerine dayanmaktadır. Rapor erişimi, düşük kapasiteli ulaşım sistemlerine (otobüsler ve tramvaylar) 500 metre yürüme mesafesinde ve yüksek kapasiteli sistemlere (trenler, metrolar ve feribotlar) 1.000 metre mesafede yaşayan nüfusun oranı olarak ölçüyor.
Kaynaklar:
Atıf / Citation: Açık Veri ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanarak Türkiye i çin Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri Tahmini. TEKİN S., ERGÜÇ B., ÖZ S. İstatistik Araştırma Dergisi, (2022).
Apta-Greenhouse brochure
https://www.metro.istanbul/Hatlarimiz/ProjeHalindekiHatlarTumu?projeInsaat=1
https://www.liftango.com/resources/what-are-the-environmental-benefits-of-public-transport
https://sustainablemobility.iclei.org/ecologistics-2/report2021/
https://europa.eu/regions-and-cities/future-sustainable-public-transport-here
https://www.youtube.com/watch?v=b3X14iliwx4
https://www.iisd.org/articles/deep-dive/road-sustainable-transport
https://www.youtube.com/watch?v=Sm40X1Gsn_Q
http://airqualityandmobility.org/STR/STR_AnnualReport2019.pdf
https://unstats.un.org/sdgs/report/2020/
https://www.youtube.com/watch?v=mHW_Sty6jRA
https://climatechange.chicago.gov/ghgemissions/sources-greenhouse-gas-emissions
https://www.weforum.org/agenda/2022/03/five-transit-policies-cities-should-prioritize-to-become-more-sustainable/
Yorumunu Paylaş